Antibiyotik direnci: ne yapmalıyız?

Antibiyotik direnci: ne yapmalıyız?

Antibiyotikler, soğuk algınlığından şiddetli enfeksiyonlara kadar her şey için uzun süredir reçetelere yazılıyor. Modern ilaçların temelini oluşturuyorlar: sadece 2016’da Avrupalıların %34’ü antibiyotik kullanmıştır.¹ Antibiyotik direnci, hepimizi bir zamanlar bu ilaçlarla tedavisi kolay olan hastalıkların ve enfeksiyonların etkilerine karşı savunmasız bırakmıştır.

Yalnızca Avrupa Birliği’nde antibiyotiklerle tedavi edilemeyen enfeksiyonlar yılda 33.000 kişiyi öldürüyor² 2020 yılında yayınlanan bir raporda, Birleşmiş Milletler bu sayının 2050 yılına kadar dünya çapında 10 milyona çıkabileceğini tahmin ediyor.³ Hem karada⁴ hem de suda⁵ yaşayan vahşi hayvanlarda bile dirençli bakteri türleri bulunmuştur. Bunun nedeni, antimikrobiyal direnç genlerinin ekosistemler boyunca aktarılması ve bakterilerin ve diğer mikroorganizmaların zamanla direnç oluşturmasına neden olmasıdır.

Önemi

Dünya çapında antibiyotik direncinin artmasına neden olan birçok faktör vardır. İnsan tedavisinde hayvancılığa göre daha az antibiyotik kullanılmasına rağmen, her yıl artan hayvan sayısı ve ağırlığı göz önüne alındığında, şu anda tıpta kullanılan antibiyotik miktarı zararlı olabilir.

Reçete ile verilen bir antibiyotik tam doz alınmazsa, enfeksiyon devam edebilir. Çoğu zaman, en güçlü türler, daha dirençli bir sonraki nesli oluşturmak için çoğalır. Ayrıca antibiyotiklerin üçte birinin gereksiz yere alındığı düşünülmektedir⁶ Örneğin, antibiyotikler sadece bakteriyel hastalıkları iyileştirir ve ancak yine de gereksiz yere kendilerine yanıt vermeyen virüsleri tedavi etmek için de reçeteye yazılmaktadır.

Çözüm

Siz ne yapabilirsiniz? Antibiyotik direnci riskini azaltmaya yardımcı olmanın bazı yolları şunlardır:

• Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımından kaçınılmalı, antibiyotik tedavisi öncesinde hastalığın bakteriyel olduğu doğrulanmalıdır.
• Reçete ile antibiyotik verildiğinde, tedavinin etkili olmasını için antibiyotik tam doz kullanılmalıdır.
• Fazla ilaçların uygun olmayan şekilde imha edilmesiyle yerel ekosistemlerin ve su yollarının kirlenmesinden kaçınılmalıdır.
• Tedavi amaçlı antibiyotikler daha az kullanılmalı ve et, süt, yumurta elde edilen hayvanların da minimum seviyede antibiyotik almış olmalarına dikkat edilmelidir.
• Antibiyotik direnci sorununu başarılı bir şekilde ele almak için global bir işbirliğine ihtiyaç vardır. Kendi davranışımızı değiştirerek, antibiyotiklerin daha sorumlu ve bilinçli bir şekilde kullanılmasına teşvik edebiliriz.

Referanslar
¹ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6338985
² https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181106104213.htm
³ https://www.who.int/news/item/29-04-2019-new-report-calls-for-urgent-action-to-avert-antimicrobial-resistance-crisis 
⁴ https://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2019/06/urban-wildlife-may-add-antibiotic-resistance-threat
⁵ https://www.sciencedaily.com/releases/2019/09/190915130055.htm
⁶ https://www.cdc.gov/media/releases/2016/p0503-unnecessary-prescriptions.html